Productie…

De productie van een artikel is het feitelijk vervaardigen hiervan. In dit stadium zijn wijzigingen heel moeilijk en tegen hoge kosten (wellicht) door te voeren. Een productie stoppen kan niet, behalve tegen een forse schadevergoeding.  Tijdens een productie ‘zomaar’ van producent wisselen is extreem duur, de hulpgereedschappen blijven in het bezit van de producent (bewaarplicht), tenzij deze door de opdrachtgever zelf zijn aangeleverd. Er zal dus een echt dwingende reden moeten bestaan als wanprestatie, schending van afspraken op schrift, etc. om van een producent af te komen.
Zaak is dus om vooraf goed te weten bij wie een productie wordt neergelegd. Een goede briefing is ook hier van groot belang.

En verder..

In het buitenland is dit nog veel moeilijker, veel producenten vragen een vooruitbetaling dus een betrouwbare producent is een echte noodzaak. Bij schending van afspraken is het een hel om verhaal te halen, meestal heeft de opdrachtgever het nakijken.
Vaak wordt vergeten dat de wetgeving in het buitenland kan verschillen met die van Nederland. Dat de prijsvoering in het buitenland, met name het verre oosten, lager is, is vaak een feit. Maar ook daar geldt dat het uit de lengte of uit de breedte moet komen.
Een voorbeeld is dat een kunststof artikel wat met voedingswaren in aanraking komt, in Nederland aan strenge eisen moet voldoen. In het verre oosten is de regelgeving anders, dus een producent zal bij het produceren van zo’n artikel als zijn marge in gevaar is, de productie- snelheid gaan opvoeren. Dat kan door bijvoorbeeld meer weekmakers  in de grondstof gebruiken.
Naar eigen wetgeving is hij ter goeder trouw. Zo’n complete productie is in Nederland dan niet conform de wetgeving en kan de schredder in. Dit geldt ook voor bijvoorbeeld het gebruik van hier niet toegestane kleurstoffen (zware metalen: geel en cadmium)

Conclusie is dat voor er met een productie daadwerkelijk wordt begonnen, de gehele briefing naar eisen uitgevoerd moet zijn.

Wat bestaat er?….

Hier een paar vormen van productie met een eenvoudige uitleg:

• stukproductie

  Van stukproductie is  sprake als er een uniek stuk gemaakt wordt, of enkele stuks waarbij afwijkingen mogen voorkomen, zoals bijvoorbeeld een bronzen beeld.
  Vaak is het ambachtelijk gehalte hoog, d.w.z. veel handwerk. De prijs zal relatief hoog zijn omdat alle productiemiddelen verrekend moeten worden in het lage aantal. Ook zal het ‘handwerk’ beloond moeten worden. Levertijden zijn vaak lang.
  Voordeel is wel dat er een nauw contact mogelijk is en het productieproces flexibel zal zijn. Veranderingen zijn vaak na overleg goed mogelijk.
  Rapid Prototyping kan ook gebruikt worden als stuksproductie, waarbij -bij meerdere aantallen- een zeer grote gelijkvormigheid verkregen kan worden

• Serie- stukproductie

  Ook hier een hoog ambachtelijk gehalte. Productiemiddelen zullen noodzakelijk zijn voor de gelijkvormigheid etc. maar ook hier zullen afwijkingen voor kunnen komen door montage, nabewerkingen etc. Veranderingen zijn haast niet meer mogelijk zodra de productie is gestart.

• Serie productie

  Als bij serie- stuksproductie, vaak wat hogere aantallen per productiegang, maar dan gezien in een tijdsperiode. Herhaling van de opdracht is mogelijk waarbij gelijkvormigheid, kleur etc. niet mogen veranderen. Voorbeeld: meubels, accessoires, kunststof en metaal spuitgietwerk. Hier is vaak sprake van duurzame productiemiddelen als matrijzen, buiggereedschappen etc. welke kwalitatief goed moeten zijn.
  Als een artikel in echt grote hoeveelheden gemaakt wordt als seriewerk, dan is het economisch om een productie-unit in continue dienst te laten draaien (dat kan al een spuitgietmachine zijn, die alleen maar 1 artikel maakt) Voorbeeld: frites-vorkje, plastic tasje. Hierbij moeten de productiemiddelen heel goed zijn, vaak met reservemiddelen.
  Indien een matrijs o.i.d. “klapt” staat het gehele productieproces stil.

Gereedschap…

Voor de productie zijn er middelen nodig als matrijzen, hulpgereedschappen, aanpassingen aan bestaande machines, aan te schaffen handgereedschap etc.

Deze middelen worden nog wel eens ‘vergeten’ of onderschat door de opdrachtgever. Een matrijs bijvoorbeeld kan niet goed genoeg zijn. Elk foutje zal zich in de gehele productie wreken en dat in aantallen. Iedere fout in het artikel zal er met een aparte bewerking weer hersteld moeten worden. Of de kwaliteit die bedoeld was wordt niet gehaald. Goed hulpgereedschap verdient zichzelf in een korte tijd terug. Fout hulpgereedschap kost -blijvend- geld (in vakjargon: prutsen).
Het is al noodzakelijk om bij meerdere stuks  van een model  deze gereedschappen te gebruiken.  Zelfs voor een wasmodel van een tinnen  of bronzen beeld  waar twee gietingen van nodig zijn, is al een mal nodig. Een radius in een stuk staf kan alleen maar gereproduceerd worden met het juiste gereedschap met vaste instelling.
Product- specifiek gereedschap als een matrijs dient het ontwerp zonder mankeren te kunnen reproduceren. Indien het matrijs-maken aan de producent overgelaten wordt is het gebruikelijk dat deze matrijs voor 100% zijn eigendom blijft, en niet opvraagbaar is. Toch zal een ‘bijdrage’ gevraagd worden voor het vervaardigen hiervan, waarbij vaak geen -of een lage-  marge wordt berekend.
Het is ook logisch, omdat de matrijzen vaak machine-specifiek zijn, de vakkundigheid (risico) van de maker uit de matrijs zal blijken, er rust een soort auteursrecht op met bijbehorende aansprakelijkheid.

Wettelijk..

Waar niemand op wacht is het risico dat na de productie van een klein aantal de matrijs bij een andere producent neergelegd wordt die de know-how van het matrijsmaken niet heeft en op bijvoorbeeld stukbasis werkt.
Daarbij is het wettelijk geregeld en dit zal in iedere “Algemene Voorwaarden” teruggevonden kunnen worden.
Indien -toch- besloten wordt om bij een onafhankelijke gereedschapsmaker de hulpgereedschappen te laten maken, kan dat voordeel op leveren, maar de aansprakelijkheid en risico zal bij de opdrachtgever blijven liggen. Ook voor schade voortvloeiend hieruit.
Dit is alleen door vakgenoten onderling te doen aangezien er dan vaak een langere samenwerking bestaat en eenieder uitstekend de gereedschappen op kwaliteit kan beoordelen. Verstandig is het om eerst het Internet te bezoeken met het zoekwoord “Matrijzen”.